| ترامپی ابهام د افغانستان په اړه د ترامپ مخکمنۍ مواضع د افغانستان په اړه باید د متغیرونو سره لکه د اوباما نقد سیاست د افغانستان مخکمنۍ رئیس جمهور په وړاندی په ۲۰۱۴ کال کی، اندیښنه د امریکا نظامیانو بندون ته رسیدل په افغانستان کی، د نظامیانو وتل او د امریکا ځواک لګښت د متحدانو له لوری، امریکایی نظامیانو حضور کموالی په منطقه کی، د داعش د قدرت نیونی سره مخالفت، د افغانستان دولت بدلیدل په ناکام دولت سره مخالفت او نظامی او ملت سازی حضور په افغانستان کی او... شتون درلودی، خو د افغانستان نقش نه درلودل په تلویزیونی مناظرو کی، د امریکا د ریاست جمهوری دوه نامزادان د مخکمنۍ دورو برخلاف، د افغانستان په اړه سکوت عملا افغانستان ته د بی توجهی لامل ګرځیدلۍ دی. په دی لید کی دا نظر ددی لامل سو چی ځینی دی کار ته توجه وکړی چی ترامپ به لږ نظر او اهمیت و افغانستان ته ورکړی. په حقیقت کی د امریکا جنګ په افغانستان کی د امریکا مدرن لګښتمند او اوږد تاریخی جنګ په خارجی هیواد کی دی او د دوهم جهانی جنګ څخه وروسته د اروپا د بیاجوړونی او عمران د لګښت ۴ برابره درلودلی دی او په حاضر حال کی هم د اتو زرو سرتیرو په شاوخوا او تقریبا ۴۵۰۰ امریکایی غیری نظامیان په مختلفو نومو په دی هیواد کی حضور لری. په دی حال کی باید په دی وپوهیږو چی د امریکا بازرس د افغانستان د بیا جوړونی لپاره په خپل لومړنۍ ګزارش کی ترامپ حکومت ته د افغانستان تاریک تصویر ارائه کړی دی او د ژانویه څخه تر نوامبر میاشتی پوری په ګزارش کی اشاره کړی دی چی کابل پر خپل ۵۷ سلنه قلمرو باندی کنترول لری او د ۲۰۱۵ کال د نوامبر میاشتی د ۷۲ سلنی په نسبت حکومت خپل یو څه کنترول تر نیمۍ پوری له لاسه ورکړی دی او امنیتی ځواکونو شمیر د کمیدو په حال کی دی. په همدی لړ کی د جان نیکلسون په نظر، په افغانستان کی د افغانستان جنګ یو بندون توصیف سوی دی. دا امر په داسی حال کی چی طالبان هم ادعا لری چی د افغانستان اسلامی امارت په تیر کال کی د هلمند ۹۰ سلنه خاوره په خپل کنترول کی راوړله، نیم فراه تصرف کړله او د کابل-قندهار لویه لاره په اختیار کی وساتله، قندو فتحه او ډیر بریالی توبنه لاسته راوړله. ترامپ او افغانستان کی ثبات د ابهام څخه تیریدنه په اوسنۍ وضعیت کی پراخ چالش په افغانستان کی شتون لری. په دی منځ کی جدا د سیاسی او اقتصادی چالشونو څخه عمده لکه اقتصادی مشکلات او درونی اختلافات د ملی وحدت په دولت کی بدلونونه لکه امنیتی بحران، داعش حضور په افغانستان کی، افغانستان د مهاجرانو دوهم سرچینی په عنوان په نړۍ کی، غیری رسمی خبری د افغانستان حکومت او طالبانو په منځ کی، اوږد مدته نظامی حضور استراتژی او کموالی او یا ډیروالي د امریکا نظامیانو دا په افغانستان کی، پوستی او د افغانستان طالبانو آزاده تلل او راتلل او ستیزه جویه وسره شبکی د پاکستان د قلمرو په داخل کی، د ژنرال نیکلسون د پیشنهار ردول او قبلول د امیریکایی نظامیانو د ډیریدو په اړه په افغانستا نکی او... د امریکا هر نوی نظرکی و افغانستان ته به د نظر وړ وی. په همدی منځ کی که څه هم په تیر اونۍ کی د آلمان مونیخ ښار کی د محمد اشرف غنی او مایک پنس؛ د امریکا رئیس جمهور معاون لیدنه کی د همکاریو پراختیا په امنیتی او اقتصادی برخه کی، په نظر کی وو او پنس اعلان کړ افغانستان د امریکا لپاره خاص ارزښت لری او دا هیواد خپل مرستو ته د افغانستان دولت او خلګو سره ادامه ورکوی، خو ترامپ په پراخو ابهامو سره د افغانستان په اړه مخ دی. همدا امر ددی لامل سوی دی تر څو د هغه وروسته چی د ناتو رئیس د آمریکا تازه رئیس جمهور څخه وغوښتل ددی هیواد مرستوته د افغانستان سره ادامه ورکړی او جنرال نیکلسون د سنا دفاعی کمیتی ته ګزارش جلسه کی، د امریکا د نظامیانو خارجیدل د افغانستان څخه ګواښ وبلل، د ترامپ ارزونی په افغانستان کی د نویو ابهامونو سره مخ سو او جدا نظامی او اطلاعاتی مقاماتو سره مشوره د دفاع وزارت اطلاعاتی ارزونی نتیجی ته انتظار په دی اړه دی تر څو نوی تګلاره د افغانستان لپاره اعلان سی. دا تګلاره په حقیقت کی شاید د ژنرال مک مستر شخصیتونو په شان تاثیر له امله ( د مایکل فیلین پر ځای د ترامپ ملی امنیت مشاور وټاکل سو ) هم وی. ځکه چی مک مستر ددی مخکی هم د آمریکا ځواک حضور سره په افغانستان کی او عراق کی وظیفه ترسره کړی دی او د هغه سره آشنا دی. هغه څه چی مشخص دی هغه دادی چی تر پسرلۍ پوری فرصت نسته او د پسرلۍ د طالبانو جنګ فصل او عملیات په افغانستان کی شروع کیږی، د همدی لپاره اړتیا لیدل کیږی د ترامپ دولت خپل افغانستانی تګلاری ته توضیح ورکړی. هغه تګلاره چی کولای سی د ترامپ مخکنۍ نظر برخلاف د امریکا نظامیانو او مشاورانو ډیر نقش باندی په تکیی سره صرفا د امریکا نظامی څو زرو نسبی حضور په دی هیواد کی متمرکز سی او پر دی باندی به ډیر توجه وسی چی امریکا ډیر همکاری د افغانستان سره د مک ماستر په حضور سره وکړی. په دی حال کی که څه هم رئیس جمهوری په خارجی سیاستونو کی تجربه نه دی درلودلی او اخیستنی یی د افغانستان په حزوه کی د هر څه نه مخکی د مشکلاتو سره مخ دی، خو جمهوری غوښتونکی او داخلی منتقدانو نظر په فشارونو سره کولای سی د افغانستان په اړه پخوانۍ تګلاره وساتی. |  |
↧
ترامپ او افغانستان کی ثبات د ابهام څخه تیریدنه
↧